Demencja, zwana także otępieniem, jest przewlekłą postępującą chorobą mózgu. Charakteryzuje się spadkiem wszystkich wyższych funkcji poznawczych, takich jak pamięć, myślenie, osąd, orientacja, rozumienie, przetwarzanie danych, zdolność do uczenia się i wyrażania siebie. Towarzyszą jej zmiany emocjonalne: lęk, drażliwość, zmiany osobowości, utrata szacunku dla samego siebie, depresja, wahania emocjonalne, zmniejszenie ilości wyrażanych uczuć, mniejsze natężenie emocji, obojętność. Pacjent może również całkowicie zmienić sposób myślenia.
Demencja ogólnie odnosi się do utraty pamięci i innych zdolności intelektualnych. Jest to poważna choroba i stanowi zagrożenie dla życia. Istnieje kilka form demencji, niektóre są bardziej powszechne niż inne, choćwszystkie oznaczają chorobę znacznie utrudniającą codzienne życie. Jest progresywna i trwa do końca życia.
Jaka jest różnica między zapominaniem a demencją?
Jak wspomniano wcześniej, zapominanie może przytrafić się każdemu. W podeszłym wieku problemy z pamięcią są znacznie bardziej powszechne i nie zawsze oznaczają one demencję.
- Demencja jest ogólnym upośledzeniem zdolności umysłowych.
- Pacjenci cierpiący na demencję nie tylko zapomną wziąć parasola do pociągu zapomną nawet, że do niego wsiedli.
- Zapominają nazwiska swoich bliskich i mylą ze sobą ludzi.
- W późniejszych etapach nie udaje im się nawet rozpoznać swoich bliskich lub też uznają obcych za kogoś, kogo pamiętają z przeszłości.
- Ponieważ pacjenci łatwo zapomninają o bieżących wydarzeniach, lubią mówić o przeszłości, którą przypominają sobie zwykle bez problemu, a przynajmniej w początkowych etapach demencji.
- Problemy stają się tak przytłaczające, że uniemożliwiają życie codzienne, a pacjenci tracą swoją niezależność.
- Pacjenci stają się coraz bardziej zależni od swoich opiekunów.
Pierwsze oznaki demencji:
- Zmiany w zapamiętywaniu które sprawiają, że codzienne czynności stają się trudne,
- Trudności w planowaniu zadań i rozwiązywaniu problemów,
- Trudność w wykonywaniu codziennych czynności,
- Trudność w orientacji czasowej i przestrzennej,
- Trudności w zrozumieniu obrazów i relacji przestrzennych,
- Trudności w mówieniu lub pisaniu,
- Odkładanie rzeczy w nietypowe miejsca lub zapominanie ostatnich czynności,
- Pogorszony wzrok,
- Niechęć do pracy lub kontaktów społecznych,
- Zmiany nastroju i osobowości.
Nie ma konkretnej granicy między zwykłymi zmianami a zmianami alarmującymi. Wczesne i precyzyjne rozpoznanie choroby Alzheimera lub innych rodzajów demencji jest ważnym krokiem w określaniu właściwego leczenia, opieki i wsparcia.
Niestety wciąż nie ma lekarstwa, które mogłoby pomóc lub przynajmniej powstrzymać postęp demencji. Niektóre leki mogą ten proces spowolnić i znacznie poprawić jakość życia zarówno chorych, jak i ich opiekunów.
Aby walka z demencją była skuteczna, należy choremu okazywać bardzo dużo wsparcia. Poczucie bezpieczeństwa i życzliwość są najważniejsze. Jeżeli osoba chora będzie wiedziała, że w każdej sytuacji może liczyć na pomoc, jej samopoczucie znacząco się poprawi. A to z pewnością zwiększy komfort jej życia. Chory często zapomina o wielu rzeczach i robi coś czego nie powinien. Nie wolno jednak opiekunowi na niego krzyczeć – nic to nie da, a wręcz przeciwnie wzmocni frustrację. Należy spokojnie wytłumaczyć co zrobił źle. Pamiętajmy też o pochwałach i miłych gestach takich jak dobre słowo, pogłaskanie ręki, poklepanie po ramieniu. Mówmy do niego powoli i prostymi zdaniami, tak by był w stanie przetworzyć wszystkie informacje. Opowiadajmy o tym co się dzieje, jaka jest pogoda, wysłuchajmy też tego co on nam chce opowiedzieć, nawet jeśli już to słyszeliśmy dziesiątki razy. Zdarza się, że senior cierpiący na demencję jest agresywny. W takiej sytuacji nie powinniśmy kontynuować dyskusji, tylko zmienić temat na zupełnie inny i wywołać jakieś pozytywne skojarzenia.